Tại thị trường Việt Nam, từng có một giai đoạn các hãng smarthome giá rẻ đua nhau phát triển và ứng dụng nhận dạng giọng nói của Google điều khiển thiết bị của mình khi Google đưa ra bản beta (thử nghiệm) tiếng Việt. Tuy nhiên, phong trào cũng thoái trào khi Google bỗng dưng không phục vụ “món ăn” này cho tiếng Việt nữa. Vậy có quả thực là việc điều khiển bằng giọng nói là một đích đến hoàn hảo để tiếp cận thị trường của các nhà sản xuất và phân phối smarthome?

Tại sao phải điều khiển smarthome bằng giọng nói khi không phải ai cũng là người khuyết tật?

Trên chiếc xe lăn của mình, anh ấy cảm thấy thật tuyệt vời khi giờ đây căn nhà của anh ấy đã có thể bật tắt đèn theo ý chủ. Anh ấy không còn khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày nữa.

Đó là câu chuyện thứ nhất, và đây là câu chuyện thứ hai:

Trên chiếc giường của mình, anh ấy cảm thấy lười biếng khi giờ đây căn nhà của anh ấy đã có thể bật tắt đèn theo ý chủ. Anh ấy không còn muốn đứng dậy để tắt bóng đèn khi công tắt chỉ cách đó 3 bước chân.

Tôi không hề cho là điều khiển bằng giọng nói là vô ích đối với người bình thường nhưng nó hữu ích hơn với người khuyết tật, và đó mới là đối tượng thực sự của giải pháp này. Còn đối với người thường thì… tôi nghĩ mọi người nên đứng dậy và tắt công tắt nếu không có gì gì trở ngại, tất nhiên là trừ trở ngại lười biếng.

Tại sao phải điều khiển bằng giọng nói khi thời gian điều khiển là như nhau, có khi là lâu hơn?

Việc lười biếng (tôi đang nhắc lại khá nhiều từ này) chủ yếu là do thói quen. Khi điều khiển bằng giọng nói nhiều lần, thói quen này hình thành và người dùng có thể trở nên thụ động trong cách giải quyết vấn đề “bật tắt đèn”. Khi người dùng đã có thói quen này, chúng ta sẽ không trách họ lựa chọn hình thức phát ra âm thanh nhờ luồng khí đi qua thanh quãng, thay vì kích thích cơ đùi. Nhưng đối với người dùng năng động, họ sẽ thấy sự khó chịu ngay lập tức khi phải nói một câu lệnh như “Hey! Google bật đèn ngủ.”, trong khi nó kế bên.

Tôi khẳng định rằng việc ra lệnh bằng giọng nói, không giúp bạn tắt một bóng đèn nhanh hơn khi nhà của bạn là một căn hộ nhỏ. Việc điều khiển bằng giọng nói sẽ hữu dụng hơn hẳn khi các câu hệnh dùng điều khiển nhiều đèn, nhiều thiết bị, đó có thể là điều khiển ngữ cảnh hay chế độ. Các hãng phát triển nên chú ý đến điều này.

Tại sao phải điều khiển bằng giọng nói khi nó có thể phá hoại hạnh phúc gia đình?

 “Hey! Em yêu! Bật đèn ngủ.” Tôi cá là anh ấy vừa bị vợ cho một trận khi đã quen điều khiển Google bật đèn như thế.

Có lẽ câu hỏi này chỉ nên phân tích để đùa vui thôi vì đến khi viết bài này tôi vẫn chưa có vợ.

Tại sao phải điều khiển bằng giọng nói khi tôi không phát âm được giọng “Hà Lội”.

Tôi đang úp mặt vào tường và khóc vì tôi không thể phân biệt được “en” và “ăn” khi phát âm. Các bạn biết quê tôi ở đâu rồi đấy.

Mỗi ngôn ngữ điều có một quy chuẩn riêng của nó, nhưng việc sống ở các vùng miền khác nhau có thể người dùng sẽ có cách phát âm khác với quy chuẩn đó. Các công cụ nhận dạng giọng nói như: Siri, Google, Alexa,… điều chưa hẳn đã hiểu được các phát âm khác biệt của ngôn ngữ. Tôi đã thử điều khiển Siri để nó mở đèn bằng câu lệnh “Ốp bầng phớt lai”. Hậu quả là nó cứ trả lời “Sorry. I don’t know that”.

Tại sao tôi phải điều khiển bằng giọng nói khi tôi đang xem TV?

Việc xem TV chả liên quan gì đến điều khiển smarthome bằng giọng nói, cho đến khi nam chính trong phim nói “Hey! Google”.

Một số người thích điều khiển ngôi nhà mà không cần câu lệnh gọi, dẫn đến tình trạng cháy nhà khi nam chính trong TV nói câu lệnh “Hey! Google! Detroy my house”. Câu vừa chỉ là nói quá thôi, còn trong thực tế, việc đèn điện tự vận hành theo giọng nói trong TV đã từng xảy ra rất nhiều lần. Các hãng phần mềm phân tích giọng nói đang đau đầu tìm giải pháp, AI có thể là giải pháp hàng đầu khi một chiếc máy tính trong nhà có thể nhận ra đâu là TV đâu là giọng nói của chủ nhân. Nhưng tôi sẽ đặt ra câu hỏi tiếp theo để phá vỡ ý tưởng đó.

Tại sao phải điều khiển bằng giọng nói khi AI có thể bật máy lạnh khiến tôi đóng băng?

AI sẽ là một hệ thống có khả năng học không giới hạn hay chỉ một vài chức năng cụ thể. Tôi nghĩ chỉ nên giới hạn. Các mạng dây thần kinh ảo được tạo ra để nhân biệt giọng nói hay hỗ trợ chủ nhân cũng có thể mang mòng móng của sự phản bội vì không giống như máy bình thường chỉ có 2 mức 0 và 1, nó là các trạng thái có thể thay đổi. Sự phản bội như câu hỏi có thể là thái quá, nhưng lỗi khi thực hiện điều khiển bằng giọng nói với một AI đã biến đổi là điều rất dễ xảy ra.

Câu hỏi này hiện đang quá sớm để đưa ra vì AI đang hiện diện trên máy chủ của các hãng như Google, Amazon, Apple,… chứ không phải trên thiết bị của người dùng. Nó là một dạng AI dùng chung, với người dùng là các xúc tu cung cấp dữ liệu và cũng là đầu sử dụng dữ liệu để điều khiển smarthome bằng giọng nói.

Tôi vừa phủ nhận chính câu hỏi của mình rằng kịch bản xấu ấy khó xảy ra, nhưng tôi đang không mở được cửa vì con AI của tôi không nhận ra giọng tôi đang bị khàn. Ôi! Nó vừa bật báo động và gọi cảnh sát!

Tại sao tôi ngừng đặt câu hỏi ở đây?

Vì đây đã là phần kết luận.

Các hãng sản xuất hiện tại nên cân nhắc, đừng quá chú tâm vào điều khiển smarthome bằng giọng nói. Nó có thể giúp giải pháp hoàn hảo hơn nhưng không phải là điểm mấu chốt giúp giải pháp tốt hơn.

Nhà phân phối chỉ nên xem điều khiển bằng giọng nói là một ưu điểm. Chung quy thì điều khiển bằng giọng nói hiện vẫn chỉ đang là một trong những giao diện người dùng giống như qua app hay công tắc mà thôi.

Người dùng không nên quá chú ý đến điều khiển smarthome bằng giọng nói. Nó cũng giống như một trào lưu, thậm chí nó không thích hợp với nhu cầu.

Tất nhiên, dù bài viết chê bai nhưng hẹn mọi người ở một bài viết mà ở đó tôi đặt câu hỏi “Tại sao nên dùng điều khiển smarthome bằng giọng nói?”. Công nghệ luôn thay đổi từng phút từng giây mà.