Mới đây, một tin nóng lại nổ ra khi một Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ yêu cầu trừng phạt công ty Tuya Smart, một công ty Trung Quốc đã niêm yết cổ phiếu trên sàn NYSE vì gửi dữ liệu người dùng cho Chính phủ Trung Quốc. Đây là công ty đứng sau nền tảng Tuya, một nền tảng được nhiều công ty trong nước và thế giới sử dụng. Nếu bỏ qua tính chính trị thì sự việc này cho thấy sức ảnh hưởng của Tuya đến với ngành công nghiệp Smarthome lớn như thế nào.

Tuya là nền tảng, không phải tiêu chuẩn

Khi nhìn vào đối tượng Tuya, chúng ta cần biết rằng, nó là một nền tảng chứ không phải một tiêu chuẩn. Khi một tiêu chuẩn được hình thành (dù là do sự hợp tác nhiều tổ chức, hay sự chia sẻ của 1 tôt chức) thì các nhà sản xuất điều có thể tạo ra công nghệ của riêng họ dựa trên tiêu chuẩn chung đó. Còn nền tảng là thứ được một tổ chức tạo nên và nắm giữ các bí quyết, cho dù nó giúp các tổ chức khác tạo nên sản phẩm.

Hình ảnh dưới đây sẽ cho chúng ta thấy tính phụ thuộc mạnh mẽ khi xây dựng một thứ gì đó trên nền tản chứ không phải tiêu chuẩn.

Xóa bỏ sự độc quyền công nghệ?

Nghe có vẻ như việc Tuya là một nền tảng nhiều công ty sử dụng sẽ khiến các công ty smarthome mang tính độc quyền suy nghĩ lại. Nhưng như đã nói ở trên Tuya không phải tiêu chuẩn. Nền tàng Tuya vẫn mang tính độc quyền của nó. Nền tảng Tuya là một cách tiếp cận thị trường hơn là một cách phát triển sản phẩm. Nhiều công ty vẫn sử dụng nó vì nhanh chóng, tiếp cận thị hiếu đông đảo, rẻ và mau chóng thu hồi vốn. Bởi họ không cần bỏ nhiều công sức phát triển sản phẩm. Về bản chất, Tuya Smart vẫn là người độc quyền.

Tuya, sự phân mảng của ngành công nghiệp?

Tuya phát triển nhờ nhu cầu lớn của thị trường. Thị trường trực tiếp của Tuya không phải thị trường người dùng cuối mà là các công ty công nghệ.

Đây là sự tất yếu của sản xuất hiện đại khi các công ty không còn làm tất cả các công đoạn của một sản phẩm. Điều này mang đến sự phân bổ giá trị cho nền kinh tế và giảm giá thành sản phẩm.

Nhưng vấn đề ở đây chính là nhiều công ty chỉ OEM, họ không nắm bất kỳ yếu tố công nghệ nào từ Tuya. Họ chỉ tạo một thương hiệu và bán sản phẩm với thương hiệu đó. Đó không phải là sự phân mảng, đó là sự thao túng. Động lực phát triển trên nền tảng Tuya mang tính phụ thuộc và ít sự sáng tạo.

Xóa bỏ tính đắt giá của một ngành công nghệ

Smarthome được đánh giá là một ngành công nghệ của tương lai, với giá trị khổng lồ. Với quy mô ngày càng được mở rộng và tiếp cận với nhiều khách hàng đầu cuối. Giá trị được tạo ra ngày càng nhiều. Nhưng khi Tuya xuất hiện, nó phá vỡ đi mục tiêu tạo ra nhiều giá trị cho nền công nghệ. Cho dù số lượng sản phẩm được tạo ra trên nền tảng Tuya rất nhiều, nhưng giá trị của chúng mang lại cho các công ty trên từng sản phẩm lại khá thấp.

Đó là một cú bẻ (break) khá mạnh của thị trường, cho dù Tuya tiếp cận thị trường giá rẻ, nhưng vẫn khiến thị trường cao cấp thay đổi định hướng dài hạn của họ.

Đâu ai cũng muốn cái chung

Tham vọng của tất cả các công ty điều là chiếm lĩnh một thị trường rộng lớn hơn các đối thủ của mình. Miếng bánh thị trường có thể được mở rộng nhưng khi mà giá trị mang lại từ một sản phẩm bị giảm xuống, sự cạnh tranh sẽ ngày càng khốc liệt. Sự tham gia ngàycàng nhiều của các công ty với các thương hiệu nhỏ khiến thị trường bị pha loãng. Chưa kể khi một sự kiện xấu xẩy đến với một sản phẩm bất kỳ, nó có thể khiến đế chế “Tuya flatform” tàn phai nhanh chóng do vạ lây. Cũng dễ hiểu khi các thương hiệu dựa trên nền tảng này thường che giấu đi việc họ đang dùng nền tảng Tuya. Điều này giúp chúng ta nhìn nhận Tuya không phải là nền tảng được tin tưởng.

Khi các sản phẩm hoặc app OEM được tạo ra, nó không chỉ pha loãng số lượng mà còn về chất lượng. Như đã nói ở trên, sản phẩm Tuya tiếp cận rất nhiều người dùng cuối nhờ nhiều thương hiệu cạnh tranh. Nhưng các tính năng mới hoặc đặc điểm mới không hoàn toàn nổi trội kiến người dùng cuối không tỏ ra hào hứng đối với một thương hiệu cụ thể.

Khi dùng chung một nền tản, có vẻ như sẽ tạo ra một cuộc chơi công bằng hơn, nhưng thực chất nó làm các công ty mất đi sự tự do kinh doanh của mình khi phải đối chọi với chính các đối thủ dùng chung nền tảng. Điều này quả thực không dễ dàng.

Kịch bản thâu tóm trong tương lai?

Việc có quá nhiều công ty chọn Tuya làm nền tảng cho mình tạo nên sự phụ thuộc về công nghệ cực kỳ lớn. Tuya Smart tự nó sẽ không phát triển nếu nó không đi theo chiến lược “nền tàng Tuya” của mình. Có thể Tuya Smart sẽ thay tên đổi họ và thay đổi chiến lượt “nền tảng Tuya” của mình bằng một thế độc quyền nào đó. Sự ràng buộc về pháp lý với nhiều công ty smarthome sẽ ngăn chặn kịch bản này nhưng thị trường là một cuộc chơi lớn, ai cũng muốn là tỷ phú USD.

Khi đã đủ lớn mạnh, Tuya hoàn toàn có thể làm điều đó.

Kết luận

Với dịch vụ OEM tốt và nền tảng tuyệt vời, Tuya là một đại diện lớn cho nền công nghệ smarthome. Nhưng nó quá nhiều vấn đề khi nhìn nhận vĩ mô về Tuya.